منظور از پاکسازی پوست چیست؟
پاکسازی یک واژهی عمومی برای توصیف ترکیبی از روشهای مراقبت از پوست است که سه هدف کلی را دنبال میکنند و هر کدام فوایدی برای پوست دارند:
- برداشت سلولهای مرده یا اگزفولیشن (exfoliation)
- پاکسازی آلودگیها، چربیها و مواد اضافی روی پوست
- کمک به پوست با آبرسانی، تغذیه یا بهبود خونرسانی
برداشت سلولهای مرده
سطح پوست از سلولهای مرده یا لایهی شاخی تشکیل شده است. این سلولها در سطحیترین بخش اپیدرم پوست قرار گرفتهاند. وظیفهی سلولهای شاخی محافظت از پوست بدن است و اولین خط دفاعی بدن در برابر عوامل بیماریزا محسوب میشود. به طور معمول بدن هر ۳۰ روز یکبار تمام سلولهای لایه شاخی را حذف و سلولهای جدیدی جایگزینشان میکند. منتها گاهی اوقات این سلولهای مرده روی پوست تجمع مییابند. برداشت سلولهای مرده یا اگزفولیشن به شما کمک میکند که پوست شادابتر و درخشانتری داشته باشید.
مشکل اگزفولیشن این است که اگر به شکل صحیحی صورت نگیرد، باعث التهاب پوست میشود. مثلاً در گذشته (و حتی امروزه) افراد پوست خود را با کیسههای ضخیم آبی رنگ و سفیدآب میسابیدند. بعد هم که صورتشان گل میانداخت احساس میکردند که حسابی پوست خود را پاکسازی کردهاند. آن گل انداختن و قرمزی پوست، در واقع نشانهی التهاب است و التهاب یکی از عواملی است که باعث تسریع پیری پوست و ظهور علایم پیری مثل چروکهای عمیق میشود. پس هدف اگزفولیشن این است که همزمان با برداشت سلولهای مردهی اضافی، باعث التهاب پوست نشود.
پاکسازی آلودگیها و چربیها
روی پوست ما را به طور طبیعی چربیهایی میپوشانند که در حفظ رطوبت پوست موثرند و خواص ضد میکروبی هم دارند. در برخی افراد چربیها روی پوست تجمع پیدا میکنند، منافذ پوستی را میبندند و باعث آکنه و جوش میشوند. پاکسازی میتواند چربیهای اضافی صورت را حذف کند. به علاوه آلودگیها و آلایندههایی که به طور روزمره با آنها در تماس هستیم، روی پوست مینشینند و باعث التهاب، بسته شدن منافذ و مشکلات دیگر میشوند.
مشکل محصولات پاکسازی پوست که روی حذف چربیهای اضافی تمرکز دارند این است که مصرف کنندگان گاهی به شکل افراطی از آنها استفاده میکنند. یادتان نرود که چربیها برای حفظ سلامت پوست ضروری هستند. استفادهی نادرست و بیش از حد از اسکرابها یا لایهبردارها نه تنها به پوست شما کمک نمیکند؛ بلکه به آن آسیب هم میرساند.
کمک به پوست با آبرسانی، تغذیه و بهبود خونرسانی
انواع روشهای پاکسازی پوست معمولاً شامل مواردی همچون بخور دادن یا ماساژ صورت هستند که خونرسانی به پوست را بهبود میبخشند. ماساژ علاوه بر بهبود خونرسانی میتواند باعث آزادسازی عوامل ضد التهابی و ضد پیری از سلولهای پوستی شود. حتی در پژوهشی مشاهده شد که ماساژ پوست سر میتواند از ریزش مو جلوگیری کند. استفاده از لوسیونها و کرمهای مخصوص نیز معمولاً در روشهای پاکسازی پوست دیده میشوند. این محصولات با آبرسانی، ویتامینرسانی و تغذیه پوست باعث بهبود بافت، رنگ و حتی قوام پوست میشوند.
روشهای پاکسازی پوست
تا به این جا متوجه شدیم که اساس تمامی روشهای پاکسازی یکسان است. آنچه بین این روشها تفاوت ایجاد میکند، ابزار و مواد استفاده شده و همچنین مراحل پاکسازی پوست است.
به طور کلی میتوانیم انواع روشهای پاکسازی پوست را به سه دسته تقسیم کنیم:
- روشهای خانگی: این روشها را میتوانید خودتان در خانه انجام دهید. روتینها یا برنامههای بسیاری برای این کار در اینترنت وجود دارد. این روشها معمولاً باعث «پاکسازی سطحی پوست» میشوند.
- روشهای آرایشگاهی: این روشها در آرایشگاهها، مراکز سلامت پوست یا اسپاها انجام میشوند و معمولاً در آنها از دستگاه بخور مخصوص، ماساژ و کرمهای خاصی استفاده میشود. پاکسازی حاصل از این روشها معمولاً قویتر از پاکسازی خانگی است ولی باز هم به «پاکسازی عمیق» نمیرسند.
- روشهای کلینیکی: این روشها باید توسط متخصص پوست یا تکنسینهای دارای مدرک بهداشت و درمان (مثل پرستاری) انجام شود. روشهای کلینیکی باعث پاکسازی عمیق پوست شده و با شیوههای مختلف انجام میشوند.
پس تفاوت اصلی روشهای کلینیکی و غیرکلینیکی این است که در روشهای کلینیکی ابزارها و موادی استفاده میشوند که استفاده از آنها تنها برای پزشکان و کادر درمانی مجاز است. این روشهای پاکسازی پوست نباید در محیط خارج از مطب یا کلینیک انجام شوند؛ در غیر این صورت خطرناکاند و برای فرد مسئول پیگرد قانونی دارند.